Τραμπ-ούκοι και Μασκ-αράδες
Μετά από μακρά απουσία το Νήμα εκκινεί ξανά με ανασκοπήσεις της επικαιρότητας και θεματικά αφιερώματα. Πρώτο τεύχος: Ο τυφώνας Τραμπ σαρώνει την Αμερικανική διοίκηση, τις ΜΚΟ & τη δημοσιογραφία
Οι πρώτες δύο εβδομάδες της δεύτερης Προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ, ήταν τουλάχιστον επεισοδιακές. Ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ δεν συνέχισε απλώς την επίθεση σε συμμάχους των ΗΠΑ, αλλά έβαλε μπροστά τεράστιες αλλαγές στην αμερικανική εσωτερική και εξωτερική πολιτική. Συνοψίζουμε:
Στην κορυφή της ατζέντας σε όλο τον κόσμο βρίσκεται η επιχείρηση διάλυσης της USAid με κατηγορίες για σπατάλη χρημάτων και «ριζοσπαστικό πολιτικό προσανατολισμό», καθώς και κατηγορίες για χρηματοδότηση δημοσιογράφων και φιλικών ΜΜΕ προς τις ΗΠΑ σε όλο τον κόσμο. 10.000 και πλέον υπάλληλοι της USAID αντιμετωπίζουν κίνδυνο απόλυσης, δισεκατομμύρια δολάρια σε ανθρωπιστικά προγράμματα πάγωσαν ήδη (π.χ. για υποστήριξη προσφύγων, καταπολέμηση HIV/AIDS κ.α.) καθώς ο Τραμπ ετοιμάζεται να ενσωματώσει την υπηρεσία στο State Department.
Ο μη εκλεγμένος Ελον Μασκ χαρακτήρισε την USAID "εγκληματική οργάνωση", η επισκευή της οποίας «δεν είναι εφικτή» και προωθεί τη διάλυσή της μέσω της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Μείωσης Κόστους (DOGE). Την ίδια ώρα η SpaceX έχει συμβόλαια αξίας 1 εκατομμυρίων δολαρίων με την USAID για δορυφορικές υπηρεσίες Starlink σε χώρες όπως η Ουκρανία, γεγονός που εγείρει ερωτήματα.
Ομοσπονδιακό δικαστήριο των ΗΠΑ μπλόκαρε προσωρινά την απόφαση να τεθούν σε διαθεσιμότητα 2000 υπάλληλοι και τώρα τα συνδικάτα των δημοσίων υπαλλήλων προσφεύγουν στα δικαστήρια. Σύμφωνα με το διεθνή Τύοπο, το πάγωμα των προγραμμάτων της USAid έχει ήδη οδηγήσει στο κλείσιμο κλινικών HIV στην Αφρική, διακοπή προγραμμάτων ψυχολογικής υποστήριξης για ΛΟΑΤΚΙ+ πρόσφυγες και αδυναμία πρόσβασης σε βασικές υπηρεσίες σε χώρες όπως το Μεξικό και η Κολομβία.
Διαβάστε ακόμα:
Ενα χρονολογιο γεγονότων από το in.gr
TIME | What Is USAID and What Impact Does It Have Across the Globe?
Associated Press: What USAID does, and why Trump and Musk want to get rid of it
Δείτε το σχόλιο του Bernie Sanders
Χάος στην παγκόσμια δημοσιογραφία
Οι ισχυρισμοί Μασκ για χρηματοδότηση μέσων όπως το BBC και το Politico από τη USAid την περασμένη εβδομάδα αποδείχτηκαν ψευδείς. Το BBC Media Action, θυγατρική του BBC News, δήλωσε πως έλαβε το 8% του προϋπολογισμού του από την USAID, όχι όμως το ειδησεογραφικό τμήμα του σταθμού. Αντίστοιχα, ο ισχυρισμός ότι το Politico χρηματοδοτήθηκε με 8,1 εκατ. δολάρια, αποδείχθηκε ψευδής, καθώς επρόκειτο απλώς για συνδρομές σε ειδικές πλατφόρμες (π.χ. Politico Pro) που δεν ξεπέρασαν τα 44.000 δολάρια. Ωστόσο, έδειξαν για άλλη μια φορά πως ο ιδιοκτήτης του X, πρώην Twitter, μιας πλατφόρμας που συνδέθηκε με δημοκρατικές εξεγέρσεις σε όλο τον κόσμο, θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί fake news για να πετύχει τους στόχους του.
Διαβάστε σχετικά:
Associated Press | Melissa Goldin | Claims about USAID funding are spreading online. Many are not based on facts
Το κλείσιμο της USAID απειλεί τη βιωσιμότητα εκατοντάδων ΜΜΕ παγκοσμίως, ιδιαίτερα σε περιοχές στις οποίες οι δημοσιογράφοι κινδυνεύουν. Η USAID χρηματοδοτεί το 90% των ΜΜΕ στην Ουκρανία, και στηρίζει ΜΜΕ στο Ιράν, καθώς και αντιπολιτευόμενα Ρωσικά μέσα. Οι Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα (RSF) καταγγέλλουν ότι ανεξάρτητα Μέσα βυθίζονται στο χάος και δημοσιογράφοι τίθενται σε κίνδυνο, σημειώνουν όμως την ίδια στιγμή ότι τα ΜΜΕ που χρηματοδοτούνται από την USAID δεν αποκαλύπτουν τις πηγές τους, σε αντίθεση με ρωσικά ή κινεζικά μέσα που σημαίνονται ως "κρατικά". Μια πιο σοβαρή συζήτηση ξεκίνησε πρόσφατα, όταν έρευνα των Reporters United και διεθνούς δημοσιογραφικού κονσόρτσιουμ αποκάλυψε ότι ο μεγαλύτερος οργανισμός ερευνητικής δημοσιογραφίας OCCRP χρηματοδοτείται από τη USAid κατά το ήμισυ και ότι μάλιστα η κυβέρνηση των ΗΠΑ είχε δικαίωμα βέτο στις δραστηριότητες του. H έρευνα αυτή δέχθηκε την κριτική ότι εξέθεσε ευάλωτους δημοσιογράφους σε κίνδυνο. Σε απάντηση η δημοσιογραφική ομάδα της έρευνας απάντησε ότι η ελευθερία του λόγου δεν μπορεί να είναι α λα καρτ.
RSF | USA: Trump’s foreign aid freeze throws journalism around the world into chaos
Reporters United | Νικόλας Λεοντόπουλος, Ștefan Cândea, Ryan Grim: OCCRP: Οι μυστικοί δεσμοί της μεγαλύτερης οργάνωσης ερευνητικής δημοσιογραφίας στον κόσμο με την κυβέρνηση των ΗΠΑ
Πρέπει να σημειωθεί πως το ιστορικό της USAid βαρύνεται με καταγγελίες για στήριξη δικτατοριών και εκπαίδευση βασανιστών στη Λατινική Αμερική, κατά τις θητείες Κένεντι και Νίξον, και για συνέργεια στην αποσταθεροποίηση μη-φιλικών προς τις ΗΠΑ κυβερνήσεων. Πιο πρόσφατα. ηγέτες της Αριστεράς, όπως ο Εβο Μοράλες στη Βολιβία και ο Ραφαέλ Κορέα στον Ισημερινό, την εκδίωξαν από τις χώρες τους. Πέραν της ανθρωπιστικής του δράσης, ο οργανισμός ήταν και θα είναι περνώντας στο State Department, εφόσον μετονομαστεί και αλλάξει εύρος δραστηριοτήτων, βραχίονας της αμερικανικής πολιτικής που δρα για να προωθεί τα αμερικανικά συμφέροντα.
Διαβάστε σχετικά:
Mother Jones | Joshua Kurlantzick: The Coup Connection
Ιnfowar | Άρης Χατζηστεφάνου: USAID: Τι εννοείτε σας πλήρωναν οι ΗΠΑ για να δημοσιογραφείτε;
Σχόλιο: Το δίλημμα που τίθεται πίσω από την ενοχοποίηση οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και δημοσιογράφων που στηρίζονται οικονομικά απο αυτούς τους οργανισμούς είναι κρίσιμο: Αν ο φασισμός ξεκινάει με την αυτολογοκρισία, τότε έχουμε υποχρέωση να είμαστε διάφανοι και να κατονομάζουμε τις πηγές χρηματοδότησης. Από την άλλη πλευρά αυτό μπορεί να θέσει σε κίνδυνο δημοσιογράφους και προσπάθειες, όπως έχουμε δει να γίνεται σε Ρωσία και Ιράν, προτού το Ισραήλ αρχίσει να δολοφονεί ανοικτά δημοσιογράφους. Το ιδεώδες μιας δημοσιογραφίας που ασκείται μακριά από πολιτικές πιέσεις είναι ιδιαίτερα εύθραυστο. Πρέπει να επιμένουμε σε αυτό σαν πολιτικό επίδικο και όχι σαν γενική αρχή. Σημασία δεν έχει μόνο τι κάνεις, αλλά που, πως και για ποιο λόγο. Πρέπει πάντα να θέτουμε πλαίσιο στη συζήτηση. Μ.Τ.
Fake news από τον τόπο σου…
Στην Ελλάδα, η USAID φέρεται να χρηματοδότησε οργανισμούς όπως το Better Days Greece (εκπαίδευση προσφύγων) και το Habibi.Works (κοινωνικές πρωτοβουλίες), ή το El Sistema (εκμάθηση μουσικής σε προσφυγόπουλα) σύμφωνα με δημοσιεύματα, που, ωστόσο, δε παραθέτουν πηγές. Ο ισχυρισμός δε, για χρηματοδότηση ελληνικών ΜΜΕ και δημοσιογράφων δεν συνοδεύεται από κανένα στοιχείο και δε φαίνεται να ευσταθεί. Στη δική μας έρευνα να εντοπίσουμε πηγές βρήκαμε ότι το Αμερικανικό Κολλέγιο Αθηνών, χρηματοδοτήθηκε για εκπαιδευτικά προγράμματα και φαίνεται να είναι ο κύριος ωφελούμενος της US Aid όπως περήφανα διαφημίζει. Συνιστούμε να διαβάζετε με ιδιαίτερη επιφύλαξη όλα τα σχετικά δημοσιεύματα και σε κάθε περίπτωση να ελέγχετε τις πηγές.
Στο στόχαστρο βρέθηκε και ένας από εμάς απο το Banking News με χαλκευμένα στοιχεία περί δήθεν χρηματοδότησης από την USAid ή οργάνωση που χρηματοδοτήθηκε από τη US Aid, ισχυρισμοί καταφανώς ψευδείς αφού ούτε το Νήμα, ούτε ο Ματθαίος Τσιμιτάκης είχαν σχέση με οποιαδήποτε οργανωση. Αν ήταν αλλιώς, εσείς τουλάχιστον, οι αναγνώστες του Νήματος θα το είχατε αντιληφθεί. Εδώ η διάψευση
O DOGE δαγκώνει
Η επιδρομή του Ίλον Μασκ και των ανθρώπων του στα συστήματα του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, υπό τις εντολές του Τραμπ με σκοπό να περιορίσει τη «σπατάλη» και τον αριθμό των ομοσπονδιακών εργαζομένων, δημιούργησε πανικό. Προχθές ένα ομοσπονδιακό δικαστήριο ζήτησε την αφαίρεση της πρόσβασης από την ομάδα του Μασκ, καθώς ελέγχεται η συνταγματικότητα της παρέμβασής του. Είναι όμως, άγνωστη ως τώρα η ζημιά που θα προκαλέσει στην αμερικανική οικονομία. Την ίδια ώρα, ο Τραμπ βάζει χέρι στην δημόσια παιδεία, στην εργασιακή προστασία και στην προστασία των καταναλωτών, καθώς και στον έλεγχο των τραπεζών.
Διαβάστε: The Guardian Chris McGreal: What does Elon Musk believe?
Επιβολή δασμών στην Κίνα. Μεξικό και Καναδάς παραμένουν στην αναμονή
Παρά τις ανακοινώσεις για την επιβολή δασμών σε προϊόντα από το Μεξικό, τον Καναδά και την Κίνα - 25%, 25% και 10% αντίστοιχα, μέχρι στιγμής ενεργοποιήθηκαν μόνο οι δασμοί σε προϊόντα από την Κίνα. Το Μεξικό και ο Καναδάς «τα βρήκαν» με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, σε μια διαδικασία αποκαλυπτική για τα όρια της «τρέλας» του Τραμπ. Οι δύο χώρες -στις οποίες επιβλήθηκαν δασμοί υποτίθεται για την αδράνειά τους στον έλεγχο των συνόρων προς τις ΗΠΑ, σε σχέση με το λαθρεμπόριο φαιντανύλης (η «ηρωίνη των φτωχών», ισχυρό συνθετικό οπιοειδές)- πήραν παράταση από την επιβολή δασμών, με επικοινωνιακού χαρακτήρα ανταλλάγματα. Το Μεξικό συμφώνησε να μετακινήσει στρατιώτες του για τη φύλαξη των συνόρων με τις ΗΠΑ -κίνηση με μικρή πρακτική σημασία. Ως αντάλλαγμα απέσπασε από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ δέσμευση για τον περιορισμό του λαθρεμπορίου όπλων από τις ΗΠΑ προς το Μεξικό - κάτι που η Λατινοαμερικανική χώρα έχει αναδείξει σε μείζον ζήτημα και για το οποίο έχει προσφύγει στα αμερικανικά δικαστήρια.
Στην περίπτωση του Καναδά, όπου οι κατηγορίες περί διακίνησης ναρκωτικών ήταν ακόμα πιο έωλες, η απειλή αντιμέτρων από τον Καναδά, ειδικά εις βάρος των πολιτειών των ΗΠΑ που ψηφίζουν Τραμπ, οδήγησαν και πάλι σε μια συμφωνία που σώζει τα προσχήματα. Ο πρωθυπουργός του Καναδά Τζάστιν Τρυντώ, φέρεται να προειδοποίησε Καναδούς επιχειρηματίες σε κλειστή συνάντηση, πως η απειλή των ΗΠΑ είναι πραγματική και πως ο Τραμπ θέλει όντως να προσαρτήσει τον Καναδά για τους πόρους του.
Διαβάστε
AP | Josh Boak, Maria Verza, Rob Gillies: What did US get from deals to pause tariffs on Canada and Mexico? Not that much, observers say
NBC NEWS | Rob Wile: Some tariff concessions from Canada and Mexico touted by Trump lack substance, experts say
Όσο για την Κίνα, η αύξηση των δασμών κατά 10% για τα Κινεζικά προιόντα, συναντά κινεζικά αντίμετρα που αφορούν κυρίως σε δασμούς στις εισαγωγές ενέργειας από τις ΗΠΑ και προσφυγή στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου - που στην πράξη όμως δεν μπορεί να κάνει κάτι επί του θέματος. Ο Τραμπ δεν βιάζεται να συνομιλήσει με τον ομόλογό του, Σι Τζινπίνγκ, και το ενδεχόμενο κλιμάκωσης ενός μείζονος εμπορικού πολέμου Κίνας-ΗΠΑ δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Jacobin | Dominik A. Leusder: Donald Trump’s Trade War Is Unwinnable
Η Ευρώπη διαπραγματεύεται
Η Ευρώπη απαντά στις απειλές για την επιβολή δασμών με χειρονομίες καλής θέλησης, όπως η μείωση των δασμών στα αμερικανικά αυτοκίνητα και διαβεβαιώσεις για την αγορά περισσότερου αμερικανικού LNG, καθώς και όπλων από τις ΗΠΑ. Από την άλλη μεριά, ετοιμάζεται να εξαπολύσει στοχευμένα αντίποινα, αλλά και αυτό που αποκαλείται «εργαλείο κατά των εκβιασμών», μια δέσμη αντιμέτρων που είχε σχεδιαστεί ήδη από την πρώτη Προεδρία Τραμπ. Πρόκειται για τη στοχοποίηση των μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας και την άρση της προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων σε έργα λογισμικού και ψυχαγωγίας. Σε ό,τι αφορά την άμυνα πάλι, από ότι φαίνεται μόνο η Γαλλία επιμένει στην ανακατεύθυνση των ευρωπαϊκών αμυντικών δαπανών σε ευρωπαϊκές βιομηχανίες (με την χλιαρή στήριξη και της Ελλάδας), καθώς οι υπόλοιπες χώρες φοβούνται την αντίδραση του Τραμπ στο ενδεχόμενο ενός αποκλεισμού από την πίτα μισού τρισεκατομμυρίου € την επόμενη δεκαετία.
Διαβάστε
New York Times | Jeanna Smialek: Europe’s Trump Playbook: Offer Carrots but Warn That You Have a Big Stick
Γάζα: διακήρυξη εθνοκάθαρσης
Η ανακοίνωση του Προέδρου των ΗΠΑ για το σχέδιό του να κάνει την Γάζα οικόπεδο πολυτελείας στη Μεσόγειο, απομακρύνοντας τους κατοίκους της - με τη λογική πως είναι αβίωτη η περιοχή μετά την γενοκτονική επίθεση του Ισραήλ σόκαρε όλον τον πλανήτη. Αγνόησε παντελώς την θέληση των κατοίκων της και την άρνηση των γειτονικών χωρών να συμπράξουν σε ένα τέτοιο έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Ακόμα και χώρες-σύμμαχοι των ΗΠΑ αναγκάστηκαν να διαχωρίσουν τη θέση τους ανοιχτά. Η πρωτοβουλία Τραμπ απορρίφθηκε από τη Σαουδική Αραβία, ακυρώνοντας κάθε σκέψη για προσέγγιση του Βασιλείου με το Ισραήλ σε αυτή τη φάση, καθώς και από τις χώρες που υποτίθεται πως θα αναλάμβαναν να εγκαταστήσουν στο έδαφός τους, τα θύματα της εθνοκάθαρσης. Ούτε η Ιορδανία θα μπορούσε να συμπράξει χωρίς να αντιμετωπίσει υπαρξιακό κίνδυνο, ούτε φυσικά η Αίγυπτος που απέρριψε την ιδέα, προειδοποιώντας πως διακυβεύεται η συνθήκη ειρήνης της χώρας με το Ισραήλ, και διαβεβαιώνοντας πως έχει σχέδιο για την ανοικοδόμηση της περιοχής χωρίς τον εκτοπισμό των κατοίκων της.
Η ανακοίνωση έγινε με την παρουσία του μειδιώντος Νετανιάχου, ο οποίος είχε προσκληθεί στη Ουάσινγκτον (πρώτος επικεφαλής κράτους καλεσμένος της 2ης Προεδρίας Τραμπ) παρά το ότι είναι καταζητούμενος από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. Ο Ντόναλντ Τραμπ, μάλιστα, προχώρησε στην πρωτοφανή επιβολή κυρώσεων στα μέλη του ΔΠΔ, εξαιτίας της έκδοσης εντάλματος σύλληψης του Νετανιάχου, προκαλώντας άμεσες αντιδράσεις και στήριξη του Δικαστηρίου από πάνω από 70 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα (όπως και όλες οι χώρες της ΕΕ πλην της Τσεχίας, της Ουγγαρίας και της Ιταλίας).
Διαβάστε
Chatham House | Ahmed Aboudouh: Negotiating tactic or not, Trump’s Gaza plan has already done irreparable damage
The Intercept | Sanya Mansoor: “You Don’t Own Gaza, Donald Trump”: Palestinians Vow to Remain and Rebuild
Θεματικά Αφιερώματα από το Νήμα
Μετά από μια μακρά απουσία για προσωπικούς λόγους το Νήμα επανεκκινεί με ανασκοπήσεις και θεματικά αφιερώματα. Την εβδομάδα που μας έρχεται θα λάβετε το πρώτο σημείωμα για το μεγάλο θέμα της νέας πόλης του Ελληνικού. Στα Νότια προάστια σήμερα δεν χτίζεται απλώς μια «έξυπνη πόλη». Συντελείται μια αλλαγή μεγάλης κλίμακας στο μοντέλο πολεοδόμησης και διαχείρισης των δημοσίων χώρων που θα αλλάξει για πάντα την Αττική. Σε αυτή την έρευνα θα ανατρέξουμε στην ιστορία του ελληνικού, θα συνομιλήσουμε με ερευνητές και επιστήμονες, θα κάνουμε πρωτότυπα ρεπορτάζ και θα οργανώσουμε συζητήσεις online με τους αναγνώστες του Νήματος.
Για να φέρουμε εις πέρας το φιλόδοξο αυτό εγχείρημα θα χρειαστούμε την ενεργή στήριξη και συμμετοχή σας. Στην πορεία θα σας ενημερώνουμε αναλυτικά για τις ενέργειες και τις ανάγκες της έρευνας.